Асылыбызга кайтып барышлый рубрикасы буенча яңалыклар
-
Милләт мәҗлесе тарихы (ахыры)
Татарстан АССР төзелүгә 100 ел
-
Милләт мәҗлесе тарихы
Татарстан АССР төзелүгә 100 ел
-
Тарих сакчысы Гариф
Татар зыялылары арасында язучы, археолог, галим, тарих фәннәре кандидаты Нурулла Гариф шикелле үз фамилияләрендәге "ов", "ин" ише койрыкларын кыскартып йөрүчеләр шактый күп. Әмма тормышта бар да башкачарак. Чынлыкта, ул зыялыларыбызның кайсыларының гына паспортларында һәм рәсми документларында фамилияләре шул рәвешле язылды икән? Бар микән әле андый кыю затлар! Сер түгел: андый...
-
Гүзәллек алиһәсе Гөлнарита
Әти-әнисе аңа Гөлнарита дип исем кушкан. Ә мондый исем белән автобуста кондуктор яисә базарда сатучы булмыйлар. Гөлнариталар зифа буй-сынын, дулкынланып торган озын чәчләрен, сөйкемле елмаюын, матур күлмәкләрен күрсәтеп сәхнәләрдә меңләгән тамашачылар алдында бөтерелү өчен туа. Затлы хушбуй исләре таратып, көчле затларның башларын әйләндерергә дип дөньяга ярала. Гөлнариталарга гомер буе нәфис...
-
Искер җыены
Тубыл шәһәреннән 19 чакрым ераклыкта, Иртыш елгасы буенда, XV - XVI гасырларда Себер халыкларының хәрби ныгытмасы булуы мәгълүм. Ул Искер исеме белән йөртелә башлый. Шәһәр XV гасыр ахырында Себер ханлыгының башкаласына әверелә. 1582 елда исә шәһәрне Ермак гаскәре басып ала, шәһәр талана һәм еллар узу белән тулысынча диярлек җимерелә. Күчем...
-
Солтанатлы Әләзән
22 июльдә Пенза өлкәсендәге Городище районының Урта Әләзән авылында VIII Бөтенроссия авыл Сабан туе булып узды. Әләзән авылы турында горурланып сөйләүләрен йөз мәртәбә ишеткән бар иде. Мәгәр Пенза якларына гомергә дә барып эләккән юк бит, шуңа Сабан туеннан бигрәк Әләзәнне күрү өчен ашыгып юлга чыктык. Ләкин ара якын түгел, Ульян...
-
Татар китабы тарихы
Җәмгыятьтә "Китап укучылар сирәгәйде" дигән фикер киң таралуга карамастан, чынбарлыкта, бүген китаплар элекке чорларга караганда күбрәк нәшер ителә. Алай гына да түгел, җөмһүриятебезнең төрле почмакларында эшләп килүче типография-нәшриятларда сыйфаты, эчтәлеге, бизәлеше, мөһимлеге ягыннан төрле дәрәҗәдәге меңәрләгән китапларны, брошюра-буклетларны исәпкә алганда, аларның саны бер ел эчендә генә дә меңнән артып китә....
-
Ризаэддин хәзрәт, яки Кичүчатта мөфти эзләре
Әлмәттән көньякта, ике инеш кушылып, Кичү елгасы башлангыч алган җирләрдә урнашкан Кичүчат авылын 1742-1752 елларда күренекле дин белгече, галим, мәгърифәтче Ризаэддин Фәхреддиннең алтынчы буын бабасы Юлдаш Ишкәев нигезләгән. Ул бирегә хәзерге Яшел Үзән районының Шырдан авылыннан, көчләп чукындырудан куркып килгән. Бүген галим туып-үскән нигездә Ризаэддин Фәхреддиннең тормышын һәм иҗади эшчәнлеген...
-
УРЫНСЫЗ ТАНТАНА
"Нәүрүз" фестивале Милли театрларның XIII "Нәүрүз" фестивале узып китте. Вакыт юклыктан, Казанга килгән кунаклар арасыннан Әлмәт драма театры тамашасын гына карый алдым. Дөрес, Чаллы театры Мостай Кәрим әсәре буенча куйган "Ай тотылган төндә" спектакленең премьерасында кунак булу бәхете тигән иде. Аны Казанга да алып килделәр, барып тормадым, ә шулай да...
-
«Иске Казан түгәрәк уены”нда
Биектау районының Шәпше авылында "Иске Казан түгәрәк уены" татар фольклоры республика фестиваленең йомгаклау концерты узды. Анда һәм республиканың 21 районыннан 52 фольклор коллективы, барлыгы 400 ләп кеше катнашты. Чыгышларга Татарстанның традицион мәдәниятне үстерү үзәге әйдәп баручы фәнни хезмәткәре, Россия Фольклор Берләшмәсе, Халыкара Фольклорчылар Ассоциациясе, ЮНЕСКО каршындагы Халыкара Традицион Музыка Киңәшмәсе...
-
Байсар авылы шәҗәрәсе
(Шәҗәрә рәсемен Актанышта яшәүче Гөлназ ХАФИЗОВА ясады). Карабәк оныклары Күрше биттә тәкъдим ителгән шанлы шәҗәрәне, 1850 елдан да соңга калмыйча, ул чакта Оренбург губернасына караган Минзәлә өязенең (Иске) Байсар авылындагы указлы имамы, бер үк вакытта мелла, ягъни берничә мәдрәсә мөдәррисе Зәйнетдин мелла Төхфәтулла углы Тутаев төзегән. Аны 1851 елның 4...
-
ЗИРЕКЛЕ БИЗӘКЛӘР
Мидхәт агага гыйнвар аенда 75 яшь тула. "Мәдәни җомга" газетасы редакциясе дә юбилей уңаеннан котлауларга кушыла һәм изге теләкләрен юллый. Татар авыллары, йортларының үзенә күрә бер яме була. Сары, яшел төсләр белән буялган йортлар, чәчәкләр, милли бизәкләр белән нәкышләнгән йөзлекләр, капка-коймалар, яран гөлләре чәчәк атып утырган тәрәзә төпләре һәрвакыт үзенә...
-
Йолаларыбызны балалар сурәтли
Заман алга барган саен йолаларыбыз онытыла, милли бәйрәмнәребез, гореф-гадәтләребез нечкәлекләрен югалта, аларны үткәргәндә, тәмен-тәртибен-ямен белеп, башлап йөри торган өлкәннәр дә арабыздан китә бара. Шуңа да борынгыдан килгән мирасыбыз сагында торучыларны, милләтпәрвәрләрне милли мәдәниятнең бу гүзәл бизәкләрен әүвәлге үзенчәлекләре белән ничек саклап калырга һәм киләчәк буыннарга да тапшырырга, дигән сорау борчый....
-
ФОРСАТ ЧЫКСА, ИЛГӘ КАЙТЫГЫЗ!
- Әти, син гармун уйнаганда, җырлаганда ник елыйсың? Мәктәптә укучы Гыйззәтулла тальян тартып моңланучы атасы Әнвәр янына килә дә, үзәкне өзәрлек шундый соравын бирә. Агай да, яшьләнгән күзләрен кулъяулык белән сөртеп, малаена ихлас җавабын юллый: - Улым, җиребезне, татарларыбызны сагындым. Безнең әти-әниләр гомере дә Кытайда Татарстаныбызны, Казаныбызны юксынып, елап узды....
-
Оренбургта – «Ак калфак” җыены
XVIII-XX гасырларда Оренбург өлкәсе татар мәдәнияте үзәкләренең берсе булган. Биредә беренче татар театры барлыкка килә, тәүге татар газета-журналлары дөнья күрә. Бу - милләтебезнең күренекле иганәчесе һәм шагыйре Дәрдемәнднең (Закир Рәмиев), танылган хәйриячеләр бертуган Гани, Мәхмүт, Әхмәт Хөсәеневләрнең, драматург Мирхәйдәр Фәйзи, патриот шагыйрь Муса Җәлил, беренче калькулятор һәм электрон исәпләү машиналарын...