Бөек Җиңү рубрикасы буенча яңалыклар
-
Хәбәрсезләр кайта
1945 елда төгәлләнгән Бөек Ватан сугышыннан соң күп сулар акты. Җитмеш елдан соң байтак эзләр югалды.
-
Олыкүл горурлыгы
Соңгы вакытта, РФ Саклану министрлыгы карары белән, Бөек Ватан сугышына бәйле күп кенә документларга салынган серләрне ачу дәвам итә. Шуның бер мисалы – сугышта корпуслар белән командалык иткән хәрби җитәкчеләр турында нәшер ителгән хәрби биографик сүзлек. РФ Саклану министрлыгының Баш кадрлар идарәсе башлыгы генерал-полковник Михаил Вожакин редакторлыгында чыккан гаять дәрәҗәдә мөһим ике томлы хезмәттә 6 татар хәрби җитәкчесенең булуы - безнең өчен сөенечле хәл.
-
Хәрби разведка генералы
1940 елның 7 маенда СССР Югары Советы Президиумының Кызыл Армиягә генерал дәрәҗәләре кертү турында Указы дөнья күрә. Бер ай дәвамында югары дәрәҗәләр биләүче һәм комдив, комкор, командарм дәрәҗәләрен йөртүче хәрби җитәкчеләргә генерал погоннары тагалар. Алар арасында татар милләтеннән булган 7 хәрби җитәкче дә бар. Шуларның берсе – ике дистә ел гомерен хәрби разведкага багышлаган комбриг Минзакир Әпсәләмов.
-
Гади татар солдаты
Мингаз сугыш кырында да могҗизалар булуына бүген дә ышанып яши әле. 1948 елның марты. Ул, юлдаш солдатларга хәерле юл теләп, газиз Татарстан җиренә аяк басты. Кукмара станциясендә вагоннан төшеп, аякларын язып йөргәндә, хатирәләргә бирелде. 1943 елның 10 гыйнварында аны Кызыл Армиягә чакырдылар. Туган авылы Түбән Ушмыдан Искәндәров Әхмәт, Сапкин Әкрам,...
-
Фронт хатлары
Бөек Ватан сугышы елларында фронтта хезмәт иткән татар әдипләре үзара хат язышып яши. Алар - тарихи документ, әдәби кыйммәткә ия ядкәр. Шәхси архивымда татар язучыларының бик күп фронт хатлары, алар арасында Ибраһим Газиның әтиемә язылган тугыз хаты саклана. Аларны укучыларыбыз игътибарына тәкъдим итәм. Әлфия ШАМОВА. Афзал Шамов - Ибраһим Газига...
-
Мундирсыз калдырылган генерал һәм герой
Гани Биккенә улы Сафиуллин - Советлар Союзы Герое, "Алтын Йолдыз" медале, ике Ленин ордены, ике II дәрәҗә Суворов, ике II дәрәҗә Кутузов орденнары, өч Кызыл Байрак, бер Кызыл Йолдыз ордены, Британия империясенең III дәрәҗәдәге Король ордены, Румыниянең "Владимереску" ордены, "Сталинградны саклаган өчен", "Будапештны азат итү өчен", "Германияне җиңгән өчен", "Японияне...
-
Хәлиткеч Сталинград сугышы
Быел 2 февральдә Сталинград өчен барган бәрелешләрдә җиңүгә 75 ел булды. Икенче бөтендөнья һәм Бөек Ватан сугышларында бөек борылыш чоры буларак теркәлгән Сталинград кан коешы 1942 елның 17 июлендә башланып китә. Вермахт гаскәрләре шәһәрнең төньягындарак булган Идел елгасына ук үтеп керә. 125 көн дәвамында канкойгыч бәрелешләр бара. Һәр урам һәм...
-
«Кызыл Армия»
Беренче Белоруссия фронтында «Кызыл Армия» исемле газета 1944 елның 12 ноябреннән 1946 елның февраленә кадәр чыга. Газета атнага ике тапкыр дүрт битле булып басыла. Тиражы биш сугышчыга бер газета хисабыннан билгеләнә. Аның сугышчан юлы: Овруч - Барановичи - Берлин. Газетаның мөхәррир урынбасары - журналист Ярулла Ярмәкәев, җаваплы сәркатип - язучы...
-
Яу кичкән матбугат (Ерак Көнчыгыштагы хәрби газеталар)
«СТАЛИН СУГЫШЧЫСЫ» «Сталин сугышчысы» исемле газета Ерак Көнчыгышта 1945 елның маеннан ноябрьгә кадәр чыга. Сугыш хәрәкәтләре башлангач, ул 1 нче Ерак Көнчыгыш фронтына керә һәм аның үткән сугышчан юлы: Ворошилов-Уссурийск - Муданьдзян - Харбин. Газетаның мөхәррир урынбасары, журналист майор Габделхәй Хәбиб, ә язучы Габдрахман Әпсәләмов, шагыйрь Гыйззулла Габидуллин (Гиз-эл Габид),...
-
Пәрдә артындагы Япон сугышы
1945 елның 8 августта СССРның чит ил эшләре халык комиссары В.М.Молотов япон илчесе Сато әфәндене кабул итә һәм Совет хөкүмәте исеменнән Япония хөкүмәтенә тапшыру өчен түбәндәге белдерүне ясый: «Гитлер Германиясе капитуляция ясаганнан соң да Япония әле һаман сугышны дәвам итү ягында торучы бердәнбер бөек держава булып чыкты. Өч держава -...
-
Каһарман пулемётчы
Василий Галләм улы Булатов 1921 елның 15 сентябрендә хәзерге Татарстан Республикасы Балтач районының Чутай авылында туа. Аның мулла кушкан исеме Габдуллаҗан була. Ул кече яшеннән руслар арасында яши, рус мәктәбендә укый. Рус иптәшләре аны Василий дип атый. Бу исем аның документларына да кереп кала. 1938 елда сигезенче сыйныфны тәмамлагач, Чита...
-
«Ватанны саклауда»
«Ватанны саклауда» исемле газета Ленинград фронтында 1943 елның 1 гыйнварыннан 1946 елның 14 июненә кадәр чыга. Барлыгы 347 сан дөнья күрә. Башта ул атнага ике тапкыр ике битле, 1944 елның 8 маеннан дүрт битле булып басыла. Аның мөхәррир урынбасары - башта журналист А. Мадалиев, 1943 елның 17 мартыннан - журналист,...
-
Һава лачыны – батыр Мәгубә
«Фронт сызыгы өстенә шомлы сугыш төне төшә. Менә түбәннән, җирне ялагандай, По-2 самолёты очып үтә. Ул немец ракеталарының нурларында бер генә секундка чагылып ала да яңадан төн караңгылыгына кереп югала. Тик аның берөзлексез тырылдау тавышы гына ишетелә. «Бакчачы», безнең «бакчачы» оча! - ди аңа сугышчылар, сөеп. Чөнки ул һич көтмәгәндә...
-
Ут эчендә туган “Отвага” һәм яу кырындагы Җәлил
Бөек Ватан сугышы башлангач, Муса Җәлил 1941 елның 13 июлендә Казанның Молотов районы хәрби комиссариатыннан башкала гарнизонына рядовой артиллерияче итеп алына. Августта Курск өлкәсе Пристенск районы Марьино авылындагы сәяси хезмәткәрләр (политруклар) әзерли торган кыска вакытлы курсларга җибәрелә. Фронт якынлашкач, курсларны башта Щигры шәһәренә, ноябрьдә исә Минзәләгә күчерәләр. Укуын тәмамлагач, өлкән...
-
Генерал, разведчик, Герой
Казанда кырыктан артык урам Советлар Союзы Геройлары исемен йөртә. Алар арасында 340 метрга сузылган Панфиловчылар урамы һәм дүрт чакрымлы Рихард Зорге проспекты да бар. Әмма генерал Алексей Павлович Панфиловның тыкрыгы да юк. Югыйсә, аның исеме мәңгеләштерелүгә күптән лаек. Беләсегез килсә, Казанда 1898 елның 17 маенда туган генерал-майор 1940 елның 22...