Зәңгәр күлдә өч торна (ХИКӘЯ)

Куыра да соң!.. Челләгә иртәрәк әле, июньнең беренче атналары гына, ә печән өстедәгедән болайрак, малай. Үлән-агачлар, барча җан ияләре төнге җиләстә юньләп хәл алырга да өлгерми, кояш таң сарысыннан җирнең сыртын каезларга тотына. Әйтерсең план үтим дип тырыша, әйтерсең аңа премия бирәчәкләр! Төшкә таба эсселекнең кайдан таралганын да аермый башлыйсың – күктән коеламы ул, йә булмаса, җирдән кайнар дулкыннар күтәреләме? Мунча бит бу, билләһи, мунча! 

Иртән гөрләп торган басуда миннән башка бер кеше заты калмады. Төшкелеккә дип, йә машина-мотоциклларда, йә җәяүләп берәм-берәм кайтышып беттеләр. Күршемдәге Зөһрә апаны да улы Рушан килеп алды. Миңа: «Кайтасыңмы, әйдә?» – дигәннәр иде, баш тарттым. «Бер-ике таяк җирем калды, утап бетереп кайтам»,– дидем. «Башыңа кызу кабар бит»,– дигән була Рушан. Кайнар һавадан тамакларым чатнап ярылып, бер билчән өзәрлек хәлем калмаса да – юри иярмәдем аларга, үч итеп! Моннан ары шул Рушанның кәҗә матаена утырсаммы! 

«Пешмәгән! Булдыксыз! Ачык авыз! Ялкау киленнең тозсыз бәлеше!» Кемне сүгәм – үземнеме, Рушаннымы? Икебезне дә, ахры. Үземне, чөнки чөгендер утарга килергә мине беркем мәҗбүр итмәде, Газизәттәйне җибәрмичә, үзем килдем; Рушанны, чөнки басу уртасында әлсерәп ятуыма ул гына, аның пышылдап кына әйткән сүзләре сәбәпче ләса. 

Сөйләгәч, баштан ук сөйлим инде алайса. Мине Миләшле клубына практика үтәргә җибәрделәр. Дөресрәге, үзем теләп язылдым, чөнки бу ерак авылга барырга группабыздан берәү дә ризалашмады, йөзәр сәбәп, йөзәр белешмә таптылар. Ә миңа нәрсә – кайда да бер: гаиләм дә, итәгемә тагылган балам да юк, Уфа вокзалында сөйгән ярым да озатып каласы түгел – һәрьяктан иреклемен. Хет бер дөнья күреп, җилләнеп кайтырмын дидем. Үзебезгә, район үзәгендә яшәп яткан әти-әнием янына кайтырга да бик ашыкмыйм, чөнки җәй җиттеме, анда өебезгә оныклар хуҗа. Әти-әниләре бер-ике атнага дип кайтаралар да үзләрен, ул атналар җәй буена сузыла. Фенол эчеп, газ сулап, базда кышлаган бәрәңге шытымнары төсенә кергән балалар шунда ук хәлләнеп-шәбәеп китәләр, аннан чыдашалмый башлыйлар. Үзара сугышып өчесе өч почмактан кычкырыша-елаша башласа – мәхшәрең бер читтә торсын! 

...Райүзәкләренә Уфадан автобус йөри икән, төшкә анда идем инде. Тик Миләшленең үзенә барып җитүе генә җайсызрак, диделәр. Унбиш чакрым җиргә кайту өчен сәгатьләр буе тузанлы, тынчу кунакханәдә юанасым килмәде,   юлга чыгып бастым. Өметем – бер-бер «попутка» килеп чыкмасмы? Ярты сәгать көттем – күңел өчен бер машина күренсә! 

Әрле-бирле каранып, атлы казактай басып тору тәмам җиләтте мине, сумкаларымның берсен иңем аша асып, икенчесен кулыма тотып, киттем тәпи-тәпи. Йөз метрлап үттемме-юкмы – арттан мотоцикл тавышы ишетелде. Утырып кайтудан өмет өзгән идем инде, туктап кул болгарга да ирендем. Мотоцикл тырылдап узып китте дә, алгарак барып туктады. Матай хуҗасы, уртачарак буйлы, таза гәүдәле егет, ияреннән төшми генә мине көтеп алды. 

– Чибәр апасы кая кайта? 

Кызыл шлемының кояшта ялтыраган пыяласы астыннан йөзе күренми, ә тавышы ягымлы гына болай. 

– Миләшлегә ие, ачуланмасагыз, – дидем. Урысча әйтмешли, бик тә «конкретный» кешегә тап булдым, ахры, ризалыгымны сорамады да, кулыма запас шлем тоттырды. 

– Әйдә, утырыгыз! Сумкагызның берсен тезегезгә куегыз. 

«Ә» дә диялмәдем, «җә» дә диялмәдем, менеп утырдым, кузгалып та киттек, тузаннар гына уйнап калды. Ну йөреп тә күрсәтә соң! Борылмаларда, сикертмәләрдә чүт эләгеп калам. «Әкренрәк бар!» – дип кычкырырга авыз ачам – яңа борылыш, тагын күзләремне чытырдатып йомып егетнең джинсы курткасына ябышам. Ник утырган көнгә төшеп, кан калтырап кайтып җиттек, авылга кердек. Кайда илтеп аудара инде бу мине, дип, котым очып бара. 

Ике катлы бина каршына килеп туктадык. Исән-имин булуыма һаман ышанып җитмим әле, шуңадырмы, каскамны ычкындыра алмый йөдәдем. Каскадан котылгач, тизрәк сорап калырга ашыктым: 

– Авыл советыгыз кайда сезнең? 

Дилбәр БУЛАТОВА 

ДӘВАМЫ: "Сөембикә"