Мөхәммәт Мирза: Адәм баласы (цикл)

* * *
Теләге – үргәчә,
Карашы – тезендә...
Адәм баласының
Бәдәне, бөрешеп,
Карыша көзендә.

* * *
...Карама чанага,
Каен тәртәсенә...
Адәм баласының
Атлы ил-көнендә
Кирәк һәммәсе дә...

* * *
Каенлы – кайгырмас,
Тимерле – тилмермәс.
Адәм баласының
Кулы эш белгәне
Ач тормас, ким йөрмәс...

* * *
Йомшагын корт ашар,
Катысын кыш ярыр...
Адәм баласы 
Шуларны күреп тә
Җирдә яраклашыр...

* * *
Санаулы тиз үтә.
Үлчәнгән тиз бетә...
Адәм баласын тик
Гомере буе бетмәс,
Төкәнмәс эш көтә.

* * *
Азы җитәр, хәтта
Җитми калыр күбе...
Адәм баласының
Аеруы кирәк
Орлыгыннан чүбен...

* * *
Эш кушсаң, коелыр
Укасы, серкәсе...
Адәм баласының
Итәгеннән төшмәс
Әнкәсе иркәсе...

* * *
Ташны оргач ташка, 
Чәчрәп чыккан очкын...
Адәм баласының
Шул мәлдән кулында
Утлы уенчыгы...

* * *
Йорт-курасы таштан,
Шыплап тулган малы...
Адәм баласының
Бәхете чиктән ашкан, –
Сынау тоткан мәле...

* * *
Тукталып тын ала,
Атлап китә тагын...
Адәм баласының,
Ниһаять, таныйлар
Тузып картайганын…

* * *
Шәмдәй төз сынына
Туймыйлар сокланып...
Адәм баласының
Иңендә фәрештә:
Куйды нидер язып...

* * *
Шартлар чиккә җитеп,
Тәгәрәп көлгәне:  
Адәм баласының
Бер хилафсыз үткән
Бәхетле көннәре...

* * *
Исеме – тугач ук,
Дан, шөһрәт – танылгач...
Адәм баласы, шәт,
Исем-шөһрәт алды,
Күп йөреп ялынгач...

* * *
Ат солтаны – юрга, –
Адаштырмас юлда.
Адәм баласының
Юлдан язганнары
Атсыз булуында...

* * *
Кунак сорар – табар,
Таңнан торып чабар...
Адәм баласына
Бабасыннан калган
Изге гадәт йогар...

* * *
Күршесендә күрер, 
Уятып ниятен:
Адәм баласын ул
Җир  читенә илтер, 
Таптырып төятер.

* * *
Үткәреп мактаган, – 
Мул салган зыянын.
Адәм баласы гел 
Оныта башлаган
Нәфесен тыярын...

* * *
Сурәткә баткан тән – 
Кем кайда, ни күргән?
Адәм баласының
Тәнгә талымсызы
Соңлап бик үкенгән.

* * *
Танымый үттеме? –
Тормагыз шаккатып. 
Адәм баласының
Мантыган мәле бу,
Бәрәңгесен сатып.

* * *
Тышыннан танырлар
Чүлмәген, капкачын...
Адәм баласының
Җил-давыл кыймшатмас
Коймасын, капкасын.

* * *
Тирмәсе – киездән,
Ятагы – чыптадан...
Адәм баласы шул
Җәйләү-кышлавыннан
Ун гасыр чыкмаган.

* * *
Атын җуйган мәлдән,
Күрсәтмәс димәссең:
Адәм баласының
Ирдәүкәләр тотар
Ил-йорт дилбегәсен...

* * *
Матриархат чиккән:
– Кайтырмын, – дип янап.
Адәм баласының
Черкигә «чер» иткән
Ир дигәне яман...

* * *
Таш чокып искәрткән
Гасырлар катыннан:
Адәм баласының
Батырының әҗәле... – 
Бер уйнаш хатыннан.

* * *
Тәхетле чагында
Җае – ясагыннан...
Адәм баласының
Кысылып чыгуы – 
Урынбасарыннан...

* * *
– Күтәр, – дияр, – асар;
– Төшер, – дияр, – басар...
Адәм баласының
Тәхетлесенең колы – 
Кансыз урынбасар...

* * *
Тапканы – таланган,
Хәрәмнән – капканы.
Адәм баласының
Аерып аямый
Яуга чапканы...

* * *
Коллыкка төшереп,
Качырганнар котын...
Адәм баласының
Кайчан күтәрелер
Кыйммәтләнгән поты...

* * *
Дөньялык – тоташтан
Могҗизалар кыры...
Адәм баласының
Бар рәхәтен татыр
Өлгере, тапкыры.

* * * 
Барда – бергә, юкта – 
Торыр югалып та.
Адәм баласының
Бердәм бөтенлеге –
Хак иманы ныкта!

* * *
– Кемгә кулай ил бу?
– Кем терәге – имән?
Адәм баласының
Тик әшнәлесенә
Хак өлеше тигән!

* * *
Арттан сүтеп алып,
Алга куя салып.
Адәм баласының
Алгарышына Күк
Тора хәйран калып...

* * *
Көзенә керүдә – 
Тезенә өрүдә...
Адәм баласына
Киез итегенә
Ияреп йөрүдә...

* * *
Җилдә корган җилкән:
Диңгез, дәрья кичкән...
Адәм баласына
Ерак бабасыннан
Яраклашу күчкән.

* * *
Төрен бүлгән төргә,
Аерып башын башка.
Адәм баласына
Хас күнеп килешү
Хәтта ят карашка.

* * *
Аклы-кара төсне
Төссезлек диләр ник? 
Адәм баласының
Җирдәге гомере
Көн-төннән тора бит.

* * *
Сәгать теле чаба,
Саный-саный, уңга.
Адәм баласының
Гомеркәе ага
Капма-каршы юлда.

* * *
Кемнеңдер салганын
Табып, өс ябынган
Адәм баласына
Кулдан-кулга күчеп
Йөрер яр ягылган...

* * *
Бурыч баткагына
Күрәләтә кергән
Адәм баласының
Калган гомере торыр
Гел йокысыз төннән...

* * *
Ялкыны – яндыра,
Күмере – кыздыра...
Адәм баласы үз
Гомерен учагы
Янында уздыра...

* * *
Галәмдә барысы
Кирегә әйләнә...
Адәм баласына
Алтыда – алтмышта 
Күрере шәйләнә...

* * *
Өсте – өстәгегә,
Әйрәне – сатыла.
Адәм баласының
«Сөт кала – Ватан юк»  
Дигәне ач тора.

* * *
Яланөс. Яланбаш – 
Ялангач иркендә...
Адәм баласының
Кайнар йөрәклесе
Бик кирәк ил-көндә...

* * *
Таянганы – таяк,
Туктап калган арып...
Адәм баласы, үз
Үткәненә карап,
Китәр юлын табып...

* * *  
Көлке куа килә,
Куып, ега сугып.
Адәм баласының 
«Тоттырмыйм» дигәне –
Кабартылган куык.

* * * 
Эт өреп торганда
Бүре кереп кырган.
Адәм баласының 
Каравылдагысы 
Бикләнеп утырган.

* * * 
Түренә дә үтәр,
Тупсада да көтәр...
Адәм баласының 
Соранып килгәне
Бер әҗерсез китәр.

* * * 
Ниятенә кергән –
Морадына җиткән.
Адәм баласының
Үҗәт тәвәккәле
Арысланны җиккән.

* * * 
Бер чумып чыкканнан
«Чукынды» димәсләр.
...Адәм баласының,
Иманын имгәткәч,
Малына тимәсләр.

* * * 
Биш бармак – биш балдак, –
Күзне камаштыра.
Адәм баласын шул
Көяз купшылыгы
Хатыншалаштыра...

* * *
Кем ни язмас – кемнең
Каләме кулында.
Адәм баласы – Мин,
Язган-сызганнарым
Тик үзем турында.