Шигърият
Нәҗип Мадьяровның тууына 90 ел
Нәҗип Мадьяров: Хәтер түрендәге ул җирләргә Тагын карыйм еллар аркылы...
Нәҗип Мадьяровның тууына 90 ел КУШЛАВЫЧКА КИЛГӘЧ Ботакларын нигә шулкадәрле Салындырды икән бу каен? Ул каенга уйчан карашлары Эленеп калган кебек Тукайның. Чылтыр-чылтыр ага нәни инеш, Анда да бар, ахры, моң-кайгы; Бер кайтмаса, бер кайтыр, дип, бар(ы)бер, Саг(ы)на кебек ул да Тукайны. Кырларына чыгам - җырлар ишетәм, Үләннәрен тыңлыйм тугайның:...
Нәҗип Мадьяровның тууына 90 ел
КУШЛАВЫЧКА КИЛГӘЧ
Ботакларын нигә шулкадәрле
Салындырды икән бу каен?
Ул каенга уйчан карашлары
Эленеп калган кебек Тукайның.
Чылтыр-чылтыр ага нәни инеш,
Анда да бар, ахры, моң-кайгы;
Бер кайтмаса, бер кайтыр, дип,
бар(ы)бер,
Саг(ы)на кебек ул да Тукайны.
Кырларына чыгам - җырлар ишетәм,
Үләннәрен тыңлыйм тугайның:
Аларга да күчте микән әллә
Җырларының моңы Тукайның.
Көн буенча җиләс җилләр исте,
Кичен тагын дөнья тын калды;
Истеләр күк алар, эзли-эзли,
Иркәләргә диеп Тукайны.
АШЛЫК ЯШЕНЕ
Ахры, көн буе
Шаулап арганнар,
Иген кырлары
Тынып калганнар, -
Үткәндер туе...
Көнчыгыш күген
Күчмә болытлар
Сырып алганнар.
Кайчак шул якта,
Күз явын алып,
Вак-вак яшеннәр
Ялтырап куя;
Яшенне күргәч,
Көтеп торасың:
Күк күкрәп китәр
Кебек тоела.
Әмма күкрәми,
Нигә күкрәсен!
Алар бит кичке
Ашлык яшене;
Яшьниләр алар,
Тук башакларның
Йокысын бүлмик
Дигән шикелле.
* * *
Яз ташкыны яр асларын ашый,
Зур өянке, күрәм, шөбһәдә.
Ботаклары өстә бөре ача,
Тамыры кыен хәлгә төшсә дә.
Кешенең дә гомре шуңа охшаш, -
Авырлыклар күпме килсә дә,
Мең ел яшәр кебек дөнья куа,
Табанында әҗәл йөрсә дә.
РӘШӘ
Кичке эңгер күксел офыклардан
Шактый ерак әле.
Күренә үрдә җилфер-җилфер килеп
Рәшә тибрәнгәне.
Тын дулкыннар йөгерә игеннәргә
Тияр-тимәс кенә.
Тук башаклар йоклый бу хәлләрне
Сизәр-сизмәс кенә.
* * *
Тартар җыры, сандугачлар моңы -
Ни генә юк төннең куйнында!
Атлар көткән кеше якты микән? -
Учак яна инеш буенда.
Хәтер түрендәге ул җирләргә
Тагын карыйм еллар аркылы;
Яна учак чишмә тугаенда, -
Ә йөрәктә дөрли ялкыны.
КЫР КАЗЛАРЫ
Җылы якка очкан кыр казлары
Күмелделәр күкнең түренә.
Еракларга киткәнгәдер инде,
Бигрәк якын алар күңелгә.
БАБАЙ
Көмешләнгән тәмам сакал-мыек,
Җыерчыклы йөзе.
Күреп торам: сүрән шатлык белән
Көлемсери үзе.
Карый безгә, карый баеп барган
Җәйге кояш сыман.
Сизәм: шушы карашына аның
Гасыр моңы сыйган.
***
Һәр тарафта борыла-сырыла,
Шаулап-җырлап,
Гөрләвекләр йөгерешә
Апрель буйлап.
Челтәрли нур кар көртләрен,
Ә аларны
Төшерә җил канатлары
Белән кыйнап.
Вакытында килде һөҗүм
Һавадан да:
Селти-селти үтте болыт
Утлы камчы.
Сәбәп, имеш, барына да,
Барына да
Кыш күкрәген тишеп чыккан
Тәүге тамчы.
КӨЗГЕ УРМАН
Урман тын. Тиеннәр чикләвек
Җыялар шаяра-шаяра.
Яфраклар тик оеп утыра
Саргая,
саргая,
саргая.
Җәй ямен эзлиме былбыллар? -
Очалар куактан куакка.
Хәбәр бар кошларга китәргә
Еракка,
еракка,
еракка.
Камышлы тын күлнең өстенә
Сөттәй ак томаннар сарыла...
Дулкыннар йоклый җәй җилләрен
Сагына,
сагына,
сагына.
Кып-кызыл тәлгәшле миләшләр
Таң нуры астында коена.
Яфраклар, соңгы кат тирбәлеп,
Коела,
коела,
коела.
ҮТКӘН КӨННӘРГӘ СӘЯХӘТ
Тормады берничек
Безне заман аяп,
Сабый чакларыбыз
Үтте яланаяк.
Истә - уттай басу,
Урак урган җирләр.
Әле дә күз алдында
Чүмәләле үрләр.
Каты камылларны
Аска сыдырып кына,
Йөрдек аякларны
Анда шудырып кына.
Канга баткан балтыр
(Бүгенгедәй беләм)
Ябышып ката иде
Тузан-туфрак белән.
Бик күп ишләребез
Шул игенле үргә
Йөрде арба тартып
Бәбәй имезергә.
Һаман истә: ургыч
Бодай диңгезендә,
Канатларын киереп,
Колач салып йөзә.
Көлтә бәйләүчеләр
Эшли йөгерә-йөгерә;
Рәтен, җаен белеп
Картлар кибән өя.
Әбәт чиләкләрдә
Салкын әйрән иде,
Кырда эчү шуны
Гүя бәйрәм иде.
...Өстебездән заман
Җиле шулай исте;
Эстафета тиздән
Үзебезгә күчте.
Һәм арышлы үрдән,
Әйе, урак белән
Без киң итеп ачтык
Юлны бүгенгегә.
Шуңа истәлекләр
Гыйбрәтле дә, күп тә;
Димәк, яланаяк
Йөрмәгәнбез тиккә.
***
Беләбез, күрәбез: күпчелек
Авыллар инешләр янында.
Шәһәрләр калыккан һәм калка
Зур сулар, елгалар ярында.
Елга киң, шәһәр зур. Шулай да
Бар тарих гыйбрәтен аласы:
Елгалар - инешләр баласы,
Авыллар - шәһәрнең анасы.
***
Уйламыйча үзенең киләчәген
Йөриләр дә этенеп-төртенеп,
Кайберәүләр өстенлекне даулый,
Түбәнчелек белән үтенеп.
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Нет комментариев